De Graalridder in de Sint Jan

Onze Bossche Sint Jan is een prachtige kerk.
Voor mij springen deze twee kunstige werken eruit: het raam met de Aartsengelen van Marius de Leeuw en deze beeltenis op de houten koorbanken, van een onbekende ridder in wapenrusting die in een bootje staat dat getrokken wordt door een zwaan…

Operaliefhebbers herkennen in deze ridder Lohengrin, de in eerste intstantie, onbekende ridder die lang geleden over de Schelde naar Antwerpen gevaren kwam om te vechten voor Elsa van Brabant.
Hij vroeg haar om hem nooit naar zijn naam en afkomst te vragen en dat beloofde ze. De onbekende ridder won het gevecht, trouwde met haar en werd de Beschermer van Brabant.
Tja en, lang verhaal kort, na één dag al vroeg ze toch hoe hij heette en waar hij vandaan kwam…

Lohengrin is een opera van Richard Wagner die zijn inspriratie haalde uit het middeleeuwse Parsival-epos van Wolfram von Eschenbach. (verhaal).

De ouverture vertelt eigenlijk al het hele verhaal, zonder woorden, in 9 minuten: YouTube

Luister en hoor hoe het hemelse in het aardse afdaalt.
Hoe het hemels zachte, zuiverste gefluister van alleen violen het thema van de onbekende ridder laat horen. Dit Lohengrin-thema wordt na een tijdje overgenomen door fluiten en wat hout en heerlijk spelen ze wat samen op dat thema, die violen en dat lichte blaaswerk. Vervolgens komt er wat zacht koper bij en wordt de thema-melodie langzaamaan ook jubelend door zwaarder koper overgenomen, door bassen ondersteund, om daarna in een aanzwellend magistraal samenspel van het hele orkest en onder luid paukengeroffel en twee bekkenslagen volledig ten onder te gaan (‘in de materie’). Het thema is niet meer hoorbaar, verdwalend wordt er wat gezocht, maar niet gevonden en pas wanneer het geraas tot volledige rust is gekomen, wanneer de stilte bijna volmaakt is, klinken daar ineens weer de fluisterend zachte, hemelse violen en verdwijnt het Lohengrin-thema de verte terug in …  niets
(en in het operahuis in een overweldigend applaus :-))

En díe graalridder uit dat middeleeuwse verhaal, staat hier afgebeeld op één van de koorbanken, rechts-achter het altaar in de Sint Jan van ’s-Hertogenbosch 🙂

Rhea


Meer operaverhalen